Kepentingan Bahan Nutrien dalam Buah-Buahan
Dec
Lazimnya kandungan buah-buahan terdiri daripada air, karbohidrat, protein, lemak, serabut, mineral dan vitamin. Nutrien makro seperti karbohidrat, protein dan lemak merupakan bahan yang diperlukan dalam kuantiti yang besar. Mineral dan vitamin pula merupakan bahan yang diperlukan dalam kuantiti yang kecil sahaja. Setiap mineral dan vitamin diperlukan dalam julat kuantiti tertentu.
Masalah kesihatan boleh timbul sekiranya kurang atau terlalu lebih mengambil sesuatu mineral atau vitamin. Buah-buahan juga mengandungi pelbagai sebatian kimia lain yang memberi kesan positif, neutral atau negatif kepada kesihatan manusia, bukan sahaja berasaskan jenis sebatian tetapi juga kuantiti dan nisbah sesuatu sebatian dengan yang lain.
Oleh sebab bahagian tumbuhan selain daripada buah mungkin digunakan sebagai ubat herba, kandungan sebatian bahagian yang digunakan akan berbeza daripada kandungan yang terdapat di dalam buah. Sebatian tertentu dalam sesuatu tumbuhan akan wujud pada semua bahagian tumbuhan tetapi terdapat banyak jenis sebatian yang terhad kepada bahagian tertentu sahaja. Walaupun terdapat pada beberapa bahagian tumbuhan, kuantiti kandungan sesuatu sebatian pada bahagian yang berlainan tidak semestinya sama.
Karbohidrat
Karbohidrat merupakan sumber utama tenaga yang dikenali dalam bentuk paling ringkas sebagai gula, contohnya glukosa dan fruktosa. Kedua-duanya digabungkan menjadi sukrosa. Gula pasir ialah sukrosa. Gula dalam buah-buahan menjadi sumber tenaga yang cepat diserap oleh tubuh kita. Sebatian karbohidrat yang lebih kompleks ialah kanji. Ia paling banyak di dalam ubi, bijirin, keladi dan sagu. Ia juga terkandung dalam buah seperti sukun dan pisang daripada jenis yang kurang manis.
Dalam proses penghadaman, tubuh kita memecahkan kebanyakan karbohidrat menjadi gula ringkas lalu menghasilkan insulin untuk menyerap gula ringkas yang digunakan sebagai sumber tenaga. Kekurangan penghasilan insulin dalam tubuh menyebabkan masalah diabetes di mana kandungan gula meningkat di dalam darah kerana tidak dapat diserap dan ditukarkan menjadi tenaga. Kebanyakan buah-buahan mengandungi gula dalam satu bentuk atau pelbagai jenis.
Lemak
Hampir kesemua lemak dalam makanan terdiri daripada asid lemak yang boleh dikelaskan sebagai tepu, monotaktepu atau politaktepu. Walaupun kebanyakan makanan mengandungi ketiga-tiga jenis asid lemak tetapi lemak tepu paling banyak di dalam daging haiwan ternakan dan produk susu. Manakala tumbuh-tumbuhan pada amnya lebih menghasilkan lemak (minyak) tak tepu. Ikan dan kerang mengandungi hampir semua lemak politaktepu.
Kolesterol ialah bahan lilin lemak yang terdapat dalam daging haiwan, tanpa mengira sama ada lemaknya jelas kelihatan atau tidak. Manusia perlu makan sedikit lemak kerana lemak merupakan sumber tunggal asid lemak penting yang diperlukan oleh tubuh kita. Kebanyakan vitamin E terkandung dalam lemak. Lemak juga diperlukan untuk menyerap vitamin A, D, E dan K.
Makan terlalu banyak lemak dan kolesterol tidak baik untuk kesihatan tetapi jika tiada langsung lemak yang sesuai dalam pengambilan sesuatu makanan boleh menyebabkan kekurangan vitamin dan memudaratkan kesihatan. Sumber lemak daripada buah-buahan adalah seperti avokado, durian, isi kelapa dan kacang gajus.
Protein
Manusia perlukan pelbagai jenis protein untuk tujuan membina serta membaiki sel, dan menghasilkan hormon serta enzim. Tubuh kita membina protein dengan menyatukan komponen asas iaitu lebih kurang 20 jenis asid amino. Orang dewasa perlukan 8 jenis asid amino manakala kanak-kanak perlukan 9 jenis asid amino daripada makanan. Dengan menggunakan asid amino yang diperlukan ini, tubuh kita boleh menghasilkan baki daripada jenis yang lain.
Kesemua asid amino yang diperlukan terdapat dalam protein haiwan seperti daging, telur dan susu. Protein daripada satu jenis tumbuhan tidak dapat menyumbang kesemua jenis asid amino yang diperlukan. Oleh demikian kita perlu makan pelbagai jenis tumbuhan. Kebanyakan buah-buahan agak kurang atau tiada langsung protein di dalamnya kecuali buah seperti avokado dan durian. Nat seperti kacang gajus juga mengandungi banyak protein.
Serabut (Fiber)
Terdapat dua kumpulan utama serabut iaitu jenis larut dan tidak larut. Kedua-dua jenis diperlukan oleh manusia. Serabut yang larut terdapat terutamanya dalam oat, kekacang, nat, bijirin, buah-buahan dan sayuran. Bijirin, terutamanya jenis yang tidak dikilatkan merupakan sumber utama serabut tidak larut.
Serabut yang larut mengurangkan kadar penghadaman dalam perut maka dengan itu dapat membekalkan tenaga pada kadar yang lebih rata. Makan banyak serabut larut terbukti dapat mengawal kadar lemak berlebihan dan mengurangkan tahap kolesterol dalam darah.
Serabut tidak larut akan menambahkan kuantiti air besar, di mana keadaan ini mempercepatkan dan melawaskan pembuangan air besar. Makan banyak serabut tidak larut boleh mengurangkan masalah sembelit. Penghidap sembelit lebih berkemungkinan menghadapi masalah buasir dan penyakit lain di dalam perut dan usus, contohnya kanser perut dan kolon. Melawaskan dan mempercepatkan buang air besar juga dapat mengeluarkan bahan toksik dengan cepat.
Bijirin yang tidak dikilatkan, buah-buahan yang dimakan dengan kulit, dan sayuran berdaun merupakan sumber utama serabut tidak larut. Lapisan luar bijirin yang tidak dikilatkan dan kulit buah-buahan mengandungi banyak serabut tidak larut, mineral dan vitamin.
Mineral dan Vitamin
Tubuh manusia memerlukan lebih kurang 15 jenis mineral dan 15 jenis vitamin dalam kuantiti yang kecil untuk kesihatan. Selain daripada vitamin D dan K, kesemua mineral dan vitamin hanya diperoleh daripada makanan. Kekurangan mana-mana satu bahan ini boleh menimbulkan masalah kesihatan secara langsung atau mengurangkan daya tahan terhadap penyakit.
Dalam negara yang maju, kekurangan mineral dan vitamin timbul kerana sesetengah masyarakatnya kurang arif tentang pilihan makanan. Contohnya, makan terlalu sedikit sayuran dan buah-buahan segar, ketagihan arak, makan terlalu banyak bahan manis, lemak dan makanan yang hilang mineral serta vitamin melalui pemprosesan makanan. Orang yang makan banyak karbohidrat tetapi kurang atau tiada langsung makan daging, sayuran atau buah-buahan juga mengalami masalah kesihatan berkaitan dengan kekurangan mineral dan vitamin.
Antioksidan
Banyak makanan menyumbang bahan antioksidan yang membantu tubuh mempertahankan kesihatan dengan menghalang kesan buruk akibat proses pengoksidaan. Pengoksidaan berlaku secara semula jadi dalam tubuh manusia apabila radikal bebas oksigen merampas ion hidrogen daripada molekul jirim lantas berlaku tindak balas yang berlanjutan sehingga tisu cedera.
Jika faktor antioksidan tidak mencukupi untuk menghentikan penghasilan radikal bebas, sistem pertahanan tubuh akan tertekan dan menjadi lemah. Radikal bebas juga terdapat dalam asap tembakau dan udara yang tercemar. Pengambilan makanan yang kaya dengan antioksidan mengurangkan risiko diserang sakit jantung, strok, katarak dan jenis kanser tertentu.
Malah antioksidan dapat menghalang proses penuaan, kelemumur, nafas berbau, kulit berkedut, diabetes, dan serangan jantung. Bahan antioksidan yang utama dalam makanan ialah beberapa jenis karotena, vitamin C, vitamin E dan banyak jenis flavonoid. Kekurangan kuprum, selenium dan zink dalam tubuh akan melemahkan pertahanan antioksidan. Kandungan besi yang berlebihan menggalakkan pengoksidaan.
